Tesis Yönetiminde Arttırılmış Gerçeklik
Tesis Yönetiminde arttırılmış gerçeklik kullanılabilir mi? Eğer kullanılabiliyorsa, daha iyi Tesis Yönetimi uygulamaları için arttırılmış gerçeklik teknolojileri nelerdir? Daha önce Tesis Yönetimi yaparken hiç Arttırılmış Gerçeklik teknolojileri kullandınız mı? İyi bir Tesis Yöneticisi gündemi ve teknolojiyi takip eder ve uygun şartlar oluştuğunda tesisin gelişmesi için uygulamaya geçer. Fakat Tesis Yöneticilerinin bir çoğu ancak tesiste gerçekleşen kriz zamanlarında bu tür değişim ve yeniliğe uyum sağlamaktadır. Önemli olan kriz çıkmadan önlemleri almak ve tesiste tüm paydaşlara mükemmel deneyimler sunmaktır. Madem konumuz Tesis Yönetiminde Arttırılmış Gerçeklik teknolojileri, daha mükemmel deneyim için önce Arttırılmış Gerçeklik nedir, Arttırılmış Gerçeklik teknolojilerinin gelişim süreci ve Arttırılmış Gerçekliğin Tesis Yönetim süreçlerine uygulama yöntemlerine bakalım.
Arttırılmış Gerçeklik Nedir?
Arttırılmış Gerçeklik, literatür olarak İngilizce karşılığı Augmented Realty olarak bilinmektedir. Arttırılmış gerçeklik yani Augmented Realty mevcut gerçekliği zenginleştiren bir deneyim teknolojisidir. Arttırılmış Gerçeklik, çevremizde gördüğümüz unsurların, bilgisayar kaynaklı Video, Ses, Grafik ve GPS gibi teknolojiler ile gerçek zamanlı duyusal olarak birleştirilerek zenginleştirilmesi ve fiziksel ortam ile etkileştirmesiyle oluşturulmasıdır. Yani gerçek ile sanal dünyanın entegrasyonu ile Arttırılmış Gerçeklik oluşturulur. Arttırılmış Gerçeklik çoğu zaman Sanal Gerçeklik ile karıştırılsa da esasında tamamen farklı amaçlara hizmet eden farklı teknolojilerdir. Arttırılmış Gerçeklik, daha basit bir ifade ile üç boyutlu nesneleri gerçek ortam üzerinde katman oluşturarak ekran üzerinden yaşatılan bir deneyimdir, başka bir ifadeyle bir kamera vasıtası ile gerçek dünyaya dijital içerik eklenmesidir. Bu konuda en ünlü arttırılmış gerçeklik uygulaması ile ilgili uygulama Pokemon Go oyunudur. İnsanlar ellerinde telefon ile sokak sokak Pokemon karakterlerini yakalamaya çalışıyordu. 🙂 Pratikte arttırılmış gerçeklik kullanmak için sadece akıllı telefon (kameralı) ya da tablet ve kulaklık kullanmak yeterlidir. Tabii ki daha ileri deneyimler sunmak için bu konuda özelleştirilmiş Microsoft Halolens ve Google Glass gibi AR Gözlükleri bulunmaktadır. Günümüzde ortalama teknolojiye sahip akıllı bir telefon ile rahatlıkla arttırılmış gerçeklik ile ilgili uygulamaları çalıştırabilir ve bu konuda kullanıcısına deneyimler yaşatabilir.
Arttırılmış Gerçeklik Nerelerde Uygulanmaktadır?
Her geçen gün teknolojisi ilerleyen Arttırılmış Gerçeklik günümüzde bir çok sektörde kullanılmaktadır. Özellikle markalar, reklam panoları, animasyonlar, billboardlar ve afişlerler ile reklam amaçlı olarak etkileşimlerini arttırmak için diğer sektörlerden daha fazla kullanıyor olsa da, diğer sektörler de hızla bu teknolojiye ayak uydurmak için bir çok girişimlerde bulunmaktadır. Diğer taraftan özellikle sosyal medya hesabı kullanan kişiler bir çok kamera filtresi ve animasyonlar kullanarak Arttırılmış Gerçeklik ile ilgili eğlenceli deneyimler yaşıyor olsa da, sağlık gibi çok önemli sektörler bugün bir çok teşhis ve tedavi yöntemleri için Arttırılmış Gerçeklikten faydalanmaktadır. Arttırılmış Gerçeklik teknolojisi en fazla, alışveriş, sinema, sağlık, turizm, pazarlama, sanat evi, müze, galeri, eğitim, emlak ve son yıllarda ise Tesis Yönetim sistemlerinde kullanılmaktadır. Markalara baktığımızda ise L’Oréal Paris, BMW, Ford, Durex, Adidas ve IKEA gibi bir çok marka Arttırılmış Gerçeklik uygulamasını sıkça kullanmaktadırlar. Ayrıca ZDnet makalesinde, 2016 yılında yapılan araştırmaya göre kuruluşların %67’si Arttırılmış Teknoloji kullanımına geçmeyi düşündüklerini belirtmişler. Yine yapılan bir araştırmaya göre ise Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik ile ilgili yatırımların 150 milyar dolar seviyelerine ulaşması beklenmekte ve bunun sadece 120 milyar dolarını Arttırılmış Gerçeklik oluşturmaktadır.
Tesis Yönetiminde Arttırılmış Gerçek
Arttırılmış Gerçeklik teknolojisi Tesis Yönetiminde artık günümüzde kullanılmaya başlandı. Bildiğiniz gibi bir binanın her ne kadar temel performansı tasarım ve inşaat sürecinde belirlense de esasında binada iyi bir Tesis Yönetimi ekibi yoksa çok ciddi performans kayıpları ile karşılaşmak mümkündür. Bunu çok lüks ve güvenli bir otomobile benzetebilirsiniz. Otomobil her ne kadar üst düzey güvenlik ve konfor sağlıyor olsa da kötü bir şoför çukurlara girerek sürüş konforunu düşürür veya kontrolsüz bir sürüş yaparak herhangi bir kazaya sebebiyet verebilir. İşte bu noktada iyi bir Tesis Yönetimi ekibi devreye giriyor. Eğer yönetim ekibiniz iyiyse kötü inşa edilmiş bir tesis bile zamanla iyileştirilerek performansı üst seviyelere getirilebilir.
Tesislerde bir çok bileşenlere sahip ekipman bulunmakta ve zamanla bu ekipmanlar ekonomik ömrünü doldurmakta veya kötü bir bakım planlaması ile arızalanmaktadır. Tesislerde mekanik ve elektrik sistemlerine ait sensör ve ekipmanlar ciddi bir kontrol ve bakım prosesine dahil edilmelidir. Eğer elimizde detaylı olarak tesisin ekipman ve bileşenlerine ait teknik bilgiler varsa ve bu ekipman ve bileşenlerin tam olarak nerede bulunduğunu biliyorsak bakım ve yönetim olarak daha etkin çalışmak mümkündür. Ayrıca tesis içinde yapılan değişiklik ve yenilemelere ait belgelerin kayıtlı olması süreci daha iyi yönetmemizi sağlar. Bunun için en iyi fikir, binaya ait projelerin güncel tutulması ve binanın en iyi teknolojiler ile entegre olarak kullanılmasıdır. Bu iki uygulamayı doğru yaptığımızda, binaya ait dijital projeler üzerinde katmanlar yaratarak Artırılmış Gerçeklik gözlüklerine aktarım sağlanabilmekte. Böylece daha hızlı ve kesin tespitler yaparak, onarım ve bakım yapmak mümkündür. Bu noktada iş biraz karmaşıklaşmış gibi gözükse de esasında pratikte daha basit ve yalın haline geldiğini göreceksinizdir.
Bir arttırılmış gerçeklik uygulaması ile elektrik, mekanik ve diğer sistemleri katmanlayarak tesis ile ilgili eşsiz ipuçları vermesini sağlamak mümkündür. Üstelik Arttırılmış Gerçeklik teknolojisi ısı transferi ve elektrik akımı gibi gözle görünmeyen ve işaret üretmeyen birçok fiziksel süreçle birlikte çalışabilir. Çünkü insan gözleri ile bunları görmek her ne kadar mümkün olmasa da Arttırılmış Gerçeklik teknolojisi ile görünür hale getirilebilir. Diğer taraftan Arttırılmış Gerçeklik ile elektrik ve mekanik gibi karmaşık yapıya sahip olan bakım yapılacak bileşenler tanımlanarak olası insan hataları azaltılabilir. Arttırılmış Gerçeklik gözlüğü ile ayrıca bakım yapılacak sistemlere ait teknik dokümanları bakım sahasında görüntülemek mümkündür. Böylece teknik doküman zorunluluğu olan bakım süreçleri daha kusursuz ve hızlı yapılmaktadır. Çünkü aynı anda doküman kontrolü yaparken elleri serbest olan teknisyen sürece daha konsantre olmaktadır. Bir Arttırılmış Gözlük kullanarak duvar arkasında, tavan arasında gizli kalmış ekipmanları ve sistemleri görüntüleyebilirsiniz.
Tesis Yönetimi hizmetlerinde Arttırılmış Gerçeklik kullanmak için binadaki sistem ve araçların sürekli olarak güncel tutulması çok önemlidir. Güncel olmayan bir program aksi takdirde hataya sebebiyet verebilir. Örneğin yaptığınız tadilat veya makine değişimini sistem üzerinde eş zamanlı güncellemezseniz teknisyeni yanlış yönlendirme riskini almış olursunuz. Bunun için en etkin uygulama olan BIM ile binanın dijital bir ikizini sisteme işlemek gerekir. Stratejik olarak bina içine konumlandırılmış sensörler ile bina işletme koşulları incelenebilir, bakım ve onarım sırasında toplanan veriler ile sistem güncellenebilir. Diğer taraftan bakım öncesi BIM üzerinden inceleme yaparak bakım talimatı ve sistemler hakkında önceden bilgi edinmek ve gözden geçirmek mümkündür. Böylece teknik personel bakım sahasına gittiğinde açık talimatlarla ve güçlü yardımcı araçlarla gitmiş olur.
Arttırılmış Gerçeklik ile daha güvenli tesisler
Arttırılmış Gerçeklik sadece işi daha çok kolaylaştırmaz aynı zamanda insan duyuları tarafından toplanan bilgileri geliştirerek çevredeki riskleri belirleyebilir. Basit bir örnek vermek gerekirse, Arttırılmış Gerçeklik gözlüğü kullanan teknik personele sistem üzerinden yüksek voltaj riski ile ilgili bir uyarı geldiğinde bileşenlere temas etme riskini düşürebilmektedir. Diğer taraftan aynı risk sistem üzerinden işaretlenen sıcak yüzeyler içinde geçerlidir. Ayrıca Arttırılmış Gerçeklik teknolojisi yüksek hızlı çalışan makinelerden veya yüksekten düşme tehlikesi olan bölgelerden korunmayı da sağlayabilir. Her ne kadar tesislerin bakım ekipleri tesis ile ilgili sistemlere çok aşina olsa da iş telaşı ve yüksek görev konsantrasyonu sayesinde iş güvenliğini riske atacak tehlikeleri kolayca göz ardı edebilir.
Tesis Yöneticileri Arttırılmış Gerçeklik gibi yüksek teknolojilerden büyük ölçüde faydalanabilir. Artırılmış Gerçeklik teknoloji ile sistem güncellemeleri yapılabilir ve çalışanların bakım görevlerini yaparken korunmasına yardımcı olabilir. Artırılmış Gerçeklik teknolojisinin yönlendirmesi ve uyarılarıyla teknik personelin olası tehlikelere maruz kalması önlenebilir.
Arttırılmış Gerçeklik İle Tesis Yönetimi Eğitimleri
Gerçekliğin 3 boyutlu temsilcisiyle yapılan eğitimler özellikle pandemi döneminde hız kazandı. Siemens teknik elemanlarına Arttırılmış Gerçeklik kurgusu ile verdiği 45 dakikalık bir eğitimle bir gaz brulörünün nasıl montaj yapılacağını öğretti. Normalde bu süreç 1 gün sürmekte. Diğer taraftan Porsche ise Siemens ile işbirliği yaparak tam elektrikli Taycan modeline özel olarak servis bakım ve servis hizmetlerini daha kolay, hızlı ve eğlenceli hale getirmek için Arttırılmış Gerçeklik kullanarak servis elemanlarına eğitim vermeye başladı. Ayrıca hali hazırda BMW ve Space X gibi şirketler çalışanlarının iş akışlarını geliştirmek için akıllı başlıklar kullanarak arttırılmış gerçeklik kullanmakta. Böylece bir Space X roketi veya bir BMW aracı yapılırken 3 boyutlu modelleri indirip inceleyerek montaj iş akışı ve tasarım sürecinde kullanabilmekteler. Yüksek stresli mesleklerde de arttırılmış gerçeklik ile ilgili pratik eğitimler verilebiliyor. Örneği itfaiye erlerine arttırılmış gerçeklik ile baskı altında çalışan bir ekip olarak birlikte çalışma yöntemlerine ve bölgelerindeki binaları tanımalarına yardımcı olacak eğitimler verilebiliyor. Büyük binalarda yangın kaçış senaryoları ile ilgili IoT teknolojileri kullanılarak Sanal Gerçeklik ve Arttırılmış gerçeklik kullanılarak bina sakinlerine eğitimler verilmesi sağlanabiliyor.
Arttırılmış Gerçeklik ile önleyici bakım mümkün. Tesislerde olası sorunlar gerçekleşmeden onarım planlama hareketini başlatabilirsiniz. Güçlü yapay zeka ve makine öğrenimi ile bina verimliliğini arttırabilir makine çalışma sürelerini uzatabilirsiniz.
Arttırılmış Gerçeklik ile daha fazla deneyim odaklı hizmetler sunmak mümkün. Arttırılmış Gerçeklik ile hazırlanan eğitimler ile tesisteki kiracıların ve çalışanların ekipman ve sistem ile ilgili öğrenme derinliğini arttırabilir ve öğrenme süresini azaltabilirsiniz. Böylece personel üzerindeki iş gücü yükünü azaltabilir ve üst düzey bir memnuniyet yaratabilirsiniz. İç mekan nevigasyonları ile büyük tesislerde kolay erişim sağlayabilir ve tesis içinde ki mekanların kullanım durumları hakkında önceden bilgi alabilirsiniz.
Arttırılmış Gerçeklik ile tesisteki verileri izlemek ve analiz etmek mümkün. Tesiste enerji kullanımı, alanların doluluk oranı ve HVAC seviyeleri hakkında tesise özel bilgileri inceleyebilir veya konumlar arasında karşılaştırma yapabilirsiniz. Tesis eğilimlerini anlamak ve gereksiz kaynakları azaltmak için otomasyon uygulayarak verileri görüntüleyebilirsiniz.
Arttırılmış Gerçeklik ile tesisteki varlıkları inceleyebilirsiniz. Tesis içindeki varlıkların dijital kopyalarını yaratarak, ekran üzerinden küçülterek veya büyüterek makro ve mikro ölçekte inceleyerek yönetebilirsiniz. Her bina, kat ve hatta belirli bir oda için erişim ve izinleri düzenleyebilir, kiracılar, teknisyenler ve ziyaretçiler veya bireyler dahil olmak üzere her kullanıcı türü için erişimleri özelleştirerek yönetebilirsiniz.
Arttırılmış Gerçekliği Tesis Yönetiminde Bugünü ve Geleceği
Resonai adlı teknoloji firması 2021 yılında Tesis Yönetiminde Arttırılmış Gerçekliği Durumu hakkında çok geniş kapsamlı bir rapor yayınladı. Raporda Arttırılmış Gerçeklik ile bina otomasyon sistemlerini düzene sokmak, bakım ve onarım süreçlerini otomatize etmek, sağlık ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak ve özellikle Covid19 salgını gibi olası küresel krizler sırasında dijital ekosistemde bir sonraki adımı temsil etmek gibi iddialı bir dönüşüm sağlamak mümkün. Araştırma kapsamında Avrupa ve ABD olmak üzere 11 sektörden 76 üst düzey Tesis Yöneticisi direktörüyle ve yöneticisiyle Arttırılmış Gerçeklik teknolojisinin işletmeyi nasıl dönüştürdüğünü ve hangi sektörlerin teknolojiyi benimsediğine yönelik bir anket yapmış. Yapılan çalışma ile ilgili olarak Resonai CEO’su ve Kurucusu Emil Alon, binalar daha akıllı hale geldikçe ve dijital ve fiziksel dünyalar birleştikçe, bina sahipleri ve tesis yöneticileri iyileştirilmiş bakımdan iç mekan navigasyonuna kadar her şey için “AR” Arttırılmış Gerçeklik ve “AI”‘ Yapay Zekaya yöneliyor” dedi.
Tesisler Covid 19 ile birlikte insanların sosyal mesafeyi ön planda tutacak şekilde insanların daha güvenli ve sağlıklı olarak yaşamaları için bazı teknolojileri kullanmaya yöneldi. Arttırılmış Gerçeklik teknolojileri bu ihtiyacı karşılamakla birlikte aynı zamanda etkin maliyet yönetimi ve verimlilik anlamında da çözümler sunabiliyor. Tüm bunlara rağmen Tesis Yöneticilerinin Arttırılmış Gerçeklik teknolojisinin yavaş bir şekilde benimsemesinin en büyük etkeni teknolojinin halen çok pahalı olması ve Arttırılmış Gerçeklik teknolojisini yönetecek donanıma sahip yetkin bir pozisyonun yeterli düzeyde uzmanlaşmamış olması tahmin edilmekte. Yani Tesis Yönetcileri böyle bir teknolojiyi tesis içinde içselleştirecek geliştirecek, işletecek ve yönetecek uzman bir çalışan sektörde halen yeterli düzeyde olmadığını düşünüyor.
Her ne kadar Artırılmış Gerçeklik teknolojisi, bazı kişilerin şimdiye kadar tahmin ettiği yerde olmasa da, sürekli büyüyor ve gelişiyor. Geçtiğimiz birkaç yıl içinde SPAR 3D; Arttırılmış Gerçeklik teknolojisinin inşaat alanında nasıl bir moda sözcükten daha fazlası haline geldiğini, işletmelere eğitimde ve pratikte riskleri azaltmada nasıl yardımcı olduğunu ve her yıl çıkan kurumsal cihazlarla nasıl çoğalmaya devam ettiğini yazmıştı. Bu kapsama Resonai firması ise, Arttırılmış Gerçeklik teknolojisinin tesislerde kullanımını standart olarak zorlamaya çalışan başka bir şirket.
Resonai şirketinin kurumsal platformu Vera, daha fazla operasyonel kontrol, gerçek zamanlı müşteri içgörüleri ve yenilikçi etkileşim deneyimleri için ticari binaları akıllı ortamlara dönüştürmeyi hedefliyor. Gelişmiş Yapay Zeka ve Artırılmış Gerçeklikten yararlanan Vera, yerleşik yönetim araçları, çoklu görselleştirme seçenekleri ve önceden programlanmış konum ve izleme hizmetleri sunmakta. 2020’nin sonlarında Resonai’nin Arttırılmış Gerçeklik platformu, Moskova Ticaret Merkezi’nin onarım sürelerini %44 oranında azaltmasına yardımcı olmuş.
Önümüzdeki iki yıl içinde Resonai firması, şu anda Arttırılmış Gerçeklik kullanmayan tesis yöneticilerinin %73’ünün teknolojiyi işyerlerinde uygulayacağına inanıyor. Raporda, “Tesis yönetim uzmanları, operasyonel verimliliği artırmak, kiracılarına daha iyi hizmetler sunmak ve sürdürülebilir bir rekabet avantajı oluşturmak gibi talepleri karşılamak için bu çözümlere yatırım yapmalıdır” tavsiyesi verilmektedir.
Arttırılmış Gerçeklik Raporunda Geçen Sayısal Veriler
- Kullanım durumu açısından %30 ile hastaneler ve tıbbi tesislerin ardından %26 üretim tesisleri, %25 eğitim tesisleri ve %23 şirket ofisleri Arttırılmış Gerçeklik teknolojisini diğer sektörlerden daha fazla benimsemiştir.
- %20 ile Arttırılmış Gerçeklik teknolojisini en yaygın olarak turlar ve seminerleri kapsayan pazarlama uygulamaları olarak kullanılmakta, bunu %18 ile endüstriyel üretim uygulamaları, %12 ile akıllı bakım ve onarımlar, %10 ile kiracı ve ziyaretçi hizmetleri ve %10 ile ise eğitim/ öğreticiler takip etmektedir.
- Tesis yöneticileri, Arttırılmış Gerçeklik teknolojisinin en büyük faydasını %49 ile bakım süreçlerinin otomasyonu, %45 ile bakım sorunlarının önlenmesi, %32 ile eğitim ve öğreticiler, %32 ile mülk satışları ve kiralaması, %27 ile fiziksel temasın azaltılması olarak sıraladı. Ayrıca %27 ile COVID-19 salgını, %27 ile yeni gelir fırsatlarının yaratılması ve %22 ile Arttırılmış Gerçeklik tabanlı analitikten elde edilen bilgiler olarak sıraladı.
- Ankete katılanlar, %40 ile maliyeti Arttırılmış Gerçekliğin benimsenmesinin önündeki en yaygın olarak algılanan engel olarak belirtti. Diğer bir engel ise, bazı şirketlerin (%38) AR çözümlerini yönetmek için donanımlı bir dahili pozisyona sahip olmamasıydı.
Goldman Sachs Araştırmanın Tesis Yönetim sektörünün 2025 yılına kadar 80 milyar dolarlık bir pazarı temsil edeceğini öngörmesiyle AR teknolojisinin önümüzdeki birkaç yıl içinde “patlayıcı bir büyüme” yaşaması bekleniyor.
Evet Tesis Yönetimi, Arttırılmış Teknolojiler ile yeni yeni entegre oluyor ama tesislerin kapladığı alanlar büyüdükçe, tesisler karmaşıklaştıkça ve tesis yönetim teknolojileri arttıkça daha fazla Arttırılmış Gerçeklik teknolojileriyle karşı kaşıya kalacak. Tesis Yöneticileri, Arttırılmış Gerçeklik teknolojileriyle binaları birer dijital varlığa dönüştürmek ve insan odaklı daha fazla deneyim sağlamak için gelecek trendlerini bugünden takip etmeli ve tesislerde güvenlik, sağlık ve diğer verimlilik arttırıcı inovasyonları yapmak için araştırmalar yapmalıdır.
Referanslar ;
https://www.zdnet.com/article/research-67-percent-considering-adoption-of-augmented-reality-in-the-enterprise/
https://www.theatlantic.com/sponsored/vmware-2017/immersive-technology/1518/?src=ds_59e6b0ef9a3dc&cid=70134000001CV2L
https://www.facilitiesnet.com/firesafety/article/Data-Analytics-Internet-of-Things-Create-New-Frontier-in-Fire-and-Life-Safety-Facilities-Management-Fire-SafetyProtection-Feature–16979
https://www.facilitiesnet.com/powercommunication/tip/Augmented-Reality-is-Shaping-the-Future-of-Facilities–40319
https://new.siemens.com/tr/tr/sirket/donusturen-hikayeler/endustri/porsche-artirilmis-gerceklik-teknolojisi.html
https://www.ny-engineers.com/blog/how-augmented-reality-can-improve-facility-management
https://www.resonai.com/2021-state-of-augmented-reality-report
https://www.geoweeknews.com/news/report-adoption-of-ar-for-facilities-management-is-poised-to-grow
https://www.resonai.com/blog/vera-helps-moscow-trade-center-reduce-repair-times
