Global Sustainable Enterprise System Nedir?

Tesis Yöneticileri için sürdürülebilirlik konusunda fark yaratacak uluslararası bir servisten bahsetmek istiyorum. Kurumsal Sürdürülebilir Kurumsal Sistem ya da orijinal adıyla Global Sustainable Enterprise System… Biraz inceleme yaptım, sanırım Türkiye’de henüz kullanan yok. Bence özellikle kurumsal firmalar veya kurumsal olma yolculuğuna çıkmış olan firmalar için harika bir fırsat. Platformun ismi biraz uzun olduğu için yazımın bundan sonraki akışında servisi GSES olarak anlatmaya devam edeceğim. GSES nedir? GSES hangi avantajları sunar? GSES fiyat ve maliyetleri ne kadardır? GSES ile ilgili aklımıza gelen bir çok soruya cevap vermeye çalışacağım.

GSES Nedir?

GSES bazı uluslararası standartlar ile entegre olarak sürdürülebilir süreçleri takip etmenizi ve sonuçlarını GSES sistemi üzerinden skorlayarak paylaşmanızı sağlayan online bir platformdur. Konuyu biraz daha açmakta fayda var, uluslar arası standartlar nelerdir?

Küresel Sürdürülebilir İşletme Standardı (GSES), kuruluşları sürdürülebilirliğin tüm yönlerinde organizasyon düzeyinde ölçüyor. Standart, GRI ve ISO Yüksek Düzey Yapısına dayanmaktadır ve BM Küresel İlkeler Sözleşmesi, OECD İlkeleri ve Sorumlu İş Birliği ile uyumludur. GSE® Sistem Standardı, KOBİ’ler ve Kurumlar için uygundur. 

Birleşmiş Milletler’in 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinin (Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri) çevirisi de GSE-Sistem Standardına dahil edilmiştir. Bunları genel GSE® Sistemine entegre ederek, kuruluşlara SDG’leri desteklemelerine yardımcı olan araçlar sağlamaktadır.

GSES sistemi Organizasyon Düzeyi ve Tedarikçi Zinciri Seviyesi olmak üzere 2 ölçüm seviyesi bulunmaktadır. Bu kapsamda sürdürülebilirliğin 5 konusu üzerinde uzmanlaşmıştır.

• Kurumsal Sosyal Sorumluluk (CSR) – ISO 26000’e dayalı
• Sürdürülebilir Tedarik – ISO 20400’e dayalı
• CO2 emisyonları – ISO 50001 ve ISO 14064-1’e göre
• Döngüsel Ekonomi (CE) – BS 8001’e göre
• Sağlık ve Güvenlik – ISO 45001’e göre

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, tüm ülkelerin – yoksul, zengin ve orta gelirli – gezegeni korurken refahı teşvik etmeleri için bir eylem çağrısıdır. Yoksulluğa son vermenin, iklim değişikliği ve çevrenin korunmasıyla uğraşırken, ekonomik büyümeyi inşa eden ve eğitim, sağlık, sosyal koruma ve iş fırsatları gibi bir dizi sosyal ihtiyacı karşılayan stratejilerle el ele gitmesi gerektiğini kabul ediyorlar. GESE standardı, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini desteklemektedir.

Sürdürülebilir Ayak İzi Standardı

Sürdürülebilir Ayak İzi Standardı, GSES sisteminin ürün sertifikasyon standardıdır. Sürdürülebilir Ayak İzi Standardı 3 temelden oluşur: Dairesel Ayak İzi, Çevresel Ayak İzi (EF) ve Sağlık Ayak İzi (HF). Üç konu (CF, EF ve HF), bir ürünün sürdürülebilirlik performansının, üretim sürecinin ve tedarik zincirinin tam bir resmini verir.

CF, tamamen bir üründeki malzemelerin kullanımına ve döngüsel performansına odaklanır. Hesaplama yöntemi hem malzeme kullanımına (girdi tarafı) hem de kullanım sonrası işlemeye (çıktı tarafı) dayanmaktadır. Ağırlık hesaplaması, spesifik malzeme akışını hesaba katmaz. Girdi ve çıktı tarafının döngüsel performansı bir döngüsellik puanıyla sonuçlanır.

CF ile GSES’in Sürdürülebilir Ayak İzi Standardı, ürünler için döngüsellik puanının hesaplanması ve onaylanması için pragmatik bir başlangıç ​​sağlar. Dolayısıyla, ürünlerin döngüselliği için henüz bir standart / hesaplama yöntemi bulunmadığından bir boşluğu doldurmaktadır.

CF yöntemi çok erişilebilirdir, prensipte herkes CF puanını hesaplamak için GSES tarafından sağlanan hesaplama yönteminin Excel modelini veya GSES platformundaki çevrimiçi hesaplama aracını (BoM hesap makinesi) kullanabilir. Bunun nedeni, yalnızca malzeme akışlarının dahil edilmesidir.

GSES ve ISO Yüksek Seviye Yapısı

ISO 9001: 2015 ile çalışan kuruluşlar için entegre edilmesi kolay olan ISO Yüksek Seviye Yapısının yapısıyla uyumlu hale getirilmiştir. 

GSES ve Küresel Raporlama Girişimleri

GRI Global Reporting Initiative yani Küresel Raporlama Girişimi kapsamında ekonomik sürdürülebilirliği destekleyen kâr amacı gütmeyen bir girişimdir. . Kuruluşların çevre, toplum ve ekonomi üzerindeki en kritik etkilerini ölçmelerini ve anlamalarını sağlayan sürdürülebilirlik raporlaması için GRI standartlarını geliştirir. Çerçeve, organizasyonel şeffaflığı artırmak için dünya çapında yaygın olarak kullanılmaktadır. GSES sisteminde, hem Kurumsal Sürdürülebilir Sorumluluk sütunu (ISO 26000’e dayalı) hem de Sürdürülebilir Tedarik sütunu (ISO 20400’e dayalı) GRI ile tamamen uyumludur – ISO 26000 ve GRI geliştiricileri altı yıldır birlikte yakın bir şekilde çalışmaktadır.

GRI’nın önemlilik yaklaşımı, ISO 26000 ve ISO 20400’ün uygunluk / önem / öncelik yaklaşımının yanı sıra GSES CSR (Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporu) ve SP (Sürdürülebilir Projeler) sütunlarına karşılık gelir. Önemlilik değerlendirmeleri, bir kuruluşun en önemli konularını ve nelerin rapor edilmesi gerektiğini belirlemeye yardımcı olduğundan sürdürülebilirlik raporlamasının bel kemiğidir.

Aslında, GSES sisteminin CSR ve SP sütunları, GRI Temel Performans Göstergeleri (KPI’ler) ile tamamen uyumludur. Bu, halihazırda GRI kullanan bir kuruluşun, GSES’in önceliklendirme, paydaş iletişimi ve sürdürülebilirlik raporlaması içinde yolunu hızla bulabileceği anlamına gelir. Tersine, GSES kullanıcıları GRI göstergeleri bilgilerinden yararlanabilir. 

Bununla birlikte, GSES, GRI’nin ilgili tüm parçalarını içeren akıllı bir araç olduğundan, GSES sistemi GRI standartları hakkında derinlemesine bilgi olmadan kullanılabilir. 

GSES ve OECD Yönergeleri

OECD, OECD Çok Uluslu İşletmeler Kılavuzunun uygulanması konusunda işletmelere pratik destek sağlayan Sorumlu İş Davranışı için Durum Tespiti Kılavuzunu geliştirmiştir. Bunlar, tedarik zinciri sorumluluğu, insan hakları, çocuk işçiliği, çevre ve yolsuzluk gibi sorunlarla nasıl başa çıkılacağı konusunda şirketlere yönelik kılavuzlardır. 

GSES, Sorumlu İş Davranışı için OECD Durum Tespiti Kılavuzunu beş ayağına ve tedarik zinciri yaklaşımına uygular. 

GSES Ellen mc Arthur Vakfı (EMF)

Sürdürülebilir Ayak İzi şemsiyesinin bir parçası olan Dairesel Ayak İzini (CF – Carbon Footprint) birlikte geliştirdi. Ürünlerin ve projelerin son kullanıcıları, bir QR kodunu veya NFC etiketini tarayarak nihai ürünlerinin ne kadar döngüsel olduğunu görebilir. 

CF, genel, uygulanabilir, ölçeklenebilirdir ve Cradle to Cradle (C2C) ve Ellen MacArthur Foundation’ın EMF’si gibi mevcut standartları temel alır. CF ve EMF arasındaki farklar şunları içerir: 

• Tedarik zincirindeki ürün bileşenleri ile ürünün kendisi arasındaki ayrım, karmaşık zincirlerdeki endeksi belirlemeyi mümkün kılar. CPF endeksi, bir (ürün) bileşeni için belirlenebilir. Bu indeks zincirde aktarılabilir, böylece sonuçta ürün için toplam CF indeksi belirlenebilir. Bu, karmaşık sistemler için bu şekilde hesaplanabilen ölçeklenebilir bir CF indeksi belirlemesi sağlar. EMF ve C2C standardıyla bu mümkün değildir;
• CF, üretim israfını / kaybını dikkate alır;
• EMF ile başka bir karşılaştırmada: CF geri dönüştürülebilir ve gübrelenebilir malzeme içerir;
• EMF’nin aksine, CF yaşam süresini hesaba katmaz çünkü yaşam süresiyle ilgili iddiaları kanıtlamak zordur. Dahası, kullanıma ve kullanıcıya büyük ölçüde bağımlıdırlar. NDI şu anda zaman unsurunu CF’lerine dahil etmeye çalışıyor.

GSES ve Beşikten Beşiğe (C2C)

GSES Dairesel Ayak İzi endeksi, şirketin döngüsellik endeksine dayanmaktadır.

Ellen MacArthur Vakfı (EMF) ve Cradle to Cradle (beşikten beşiğe) standardı.

CF ve EMF arasındaki farklar şunları içerir:

• Cradle to Cradle standardı beş kategori içerir: malzeme sağlığı, malzemelerin yeniden kullanımı, yenilenebilir enerji, su yönetimi ve sosyal adalet. CF, yalnızca C2C’nin ikinci kategorisiyle ilgilenir: malzemelerin yeniden kullanımı.

• C2C, “W” döngüsünün sonunda performans değerini iki katına çıkarırken, CF ve EMF bunu yapmaz.

• C2C, bazı biyolojik olarak parçalanabilir formları mümkün kılar.

GSES ve CO2 Performans Merdiveni

GSES Sistemindeki CO2 ayağı, sera gazı emisyonlarının ve azaltımlarının miktarının belirlenmesi ve raporlanması için organizasyon düzeyinde ISO 14064-1: 2012 Kılavuzuna dayanmaktadır. Bu ISO standardı, kuruluşun sera gazı emisyonlarının ‘muhasebesinin’ tasarımı, geliştirilmesi, yönetimi, raporlanması ve doğrulanması için gereksinimleri içerir. 

Halihazırda geçerli bir CO2 Performans Merdiveni sertifikasına sahip kuruluşlar, GSES CO2 sütununda otomatik olarak puanlar ve sertifikanın seviyesine bağlı olarak GSES CO2 sütununda bir muafiyet bile alır. 

GSES ve MVO Performans Merdiveni (Türkçe KSS)

GSES Sistemindeki CSR ayağı, ISO 26000 yönergelerine, HLS, GRI ve OECD yönergelerine dayanmaktadır. MVO Performans Merdiveni, ISO 26000 kılavuzuna pratik bir ek sunduğundan, CSR performans merdiveni GSES Sistemine bir muafiyet olarak dahil edilmiştir. MVO ön sıyırma toplayıcı, GSES Sistemine entegre olan Sürdürülebilir MetaStandart’a dahil edilmiştir. Bu nedenle, geçerli bir MVO Performans Merdiveni sertifikasına sahip olan kuruluşlar, sertifika düzeyine bağlı olarak GSES CSR sütunundaki puan için otomatik olarak puan (ve hatta muafiyetler) alır. 

GESE ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG’ler)

Birleşmiş Milletler Gündemi 2030’un 17 Sürdürülebilirlik Hedefi , şimdi ve gelecekte insanlar ve gezegen için barış ve refah için ortak bir plan sunuyor . GSES, kuruluşunuzun bu sürdürülebilirlik hedeflerine ve BM’nin alt hedeflerine (hedeflerine) katkısı hakkında fikir verir . Beş GSES sütunu (CSR, SP, CO2 azaltma, Döngüsel Ekonomi ve Sağlık ve Güvenlik) ve Sürdürülebilir Ayak İzleri üzerindeki puanınızı artıran sürdürülebilirlik çabalarınızın her biri de BM’nin bir veya daha fazla sürdürülebilirlik hedefine katkıda bulunur.

Uluslararası Standartlar İle Uyum Sağlamak İçin

Evet GSES sistemi ile birden çok standartlar ile ilgili uyum sağlayacak ekran erişimleri ile sürecinizi anlık olarak takip edebilir ve sonuçlarını anlık olarak paydaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Bunun için GSES kütüphanesinde organizasyon ve sürdürülebilirlik ayak izi ile ilgili kullanıcı dokümanlarını paylaşmış. Yani GSES tüm hizmetlerini organizasyon ile ürün ve proje için ayrı ayrı standart haline getirmiş.

GSES Kullanımına Yönelik Örnek Vakalar

Kurumsal olarak organizasyonunuzun sürdürülebilirlik reytingini paydaşlarınızla sürekli şeffaf olarak paylaşabilirsiniz. Vaka örneği olarak ABN Amro Bankasının verileri şeffaf bir şekilde paylaşmış ve bankanın reytingi B olarak yayınlanmış.

Diğer taraftan yine bir firmanın ürettiği bir ürün ile ilgili sürdürülebilirlik reytingini paydaşları ile şeffaf olarak internetten yayınlamıştır. Foreco firmasının ürettiği, Twinwood adlı ürün ile ilgili sürdürülebilirlik raporu oluşturmuş ve internet üzerinden yayınlamıştır.

Ayrıca GSES tarafında kütüphane haline getirilmiş olan veri portaline ait firma ve ürün albümünü inceleyebilirsiniz.

GSES Kullanım Maliyetleri Ne Kadar?

GSES her çevreci profil için ayrı ayrı maliyet teklifi hazırlamış. Bu kapsamda kurumlarınızın ölçeğine göre uygun bir araç alarak optimum maliyetle sürdürülebilirlik araçlarını kullanabilir ve yayınlayabilirsiniz. Bu kapsamda GSES maliyetlendirmeyi kurumların cirolarına göre ölçeklendirmiş. Fiyatları yıllık toplam bedel olarak kabul etmektedir.