ISO, International Organization for Standardization açılımının baş harflerinden oluşturulan kısa ismi olup, Uluslararası Standartizasyon Örgütü anlamına gelmektedir. Elektrik ve elektronik mühendisliği kapsamı dışında kalan tüm teknik ve idari standartları oluşturarak dünya ülkeleri arasında organizasyon ve iş yapış şeklinde ortak çalışma dili oluşturmak amacıyla bu yönde standartların belirlenmesi için 23 Şubat 1947 tarihinde İsviçre’nin en yüksek ikinci nüfuslu kenti olan Cenevre’de kurulmuş 162 ülkenin üyesi olduğu uluslararası bir örgüttür. ISO’nun ne olduğunu kısaca anlattıktan sonra ülkemizde çok bilinmeyen yeni standartlardan birisi olan ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı ile ilgili detayları inceleyelim.

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı Nedir?

ISO 20400 Sürdülebilir Tedarik Standardı; Kuruluşların aktivite ve büyüklüklerinden bağımsız olarak sürdürülebilir satın alma kararlarına, süreçlerini entegre etmeyi veya bunlardan etkilenen paydaşlar (çalışanlar, müşteriler, organizasyonlar, hükümetler, yatırımcılar) için tasarlanarak uygulanması için kılavuzluk yapmayı sağlayan tam olarak ISO 20400 :2017  olarak tanımlanan bir standarttır.

ISO 20400, sürdürülebilir tedarik konusunda kılavuzlar sağlayan uluslararası bir standarttır. Standart, sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliklerini iyileştirmek isteyen kuruluşlar tarafından kullanılabilir.

ISO 20400 standardının ana yönergeleri, kuruluşun satın alma politikası ve stratejisine sürdürülebilirliğin entegre edilmesi, risklerin ve fırsatların yönetilmesi, sürdürülebilirliğin satın alma süreçlerine entegre edilmesi, sürdürülebilir satın alma performansının ölçülmesi ve iyileştirilmesi gibi temel sürdürülebilirlik konularını içermektedir. Sürdürülebilir satın alma girişimlerinin başarılı olması için paydaşların katılımı da aynı derecede önemlidir. Bu nedenle, tedarik zinciri boyunca paydaşların katılımına büyük önem verilmektedir.

Satın alma, büyük veya küçük tüm organizasyonlarda büyük bir rol oynar. Bir kuruluşun kimden satın aldığı; performansı üzerinde satın aldığı kadar büyük bir etkiye sahiptir. Tedarikçilerin – çalışma koşulları ve risk yönetiminden çevresel etkilerine kadar her şeyde – sağlam ve etik uygulamalara sahip olmalarını sağlamak, yalnızca işlerin daha iyi çalışmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda bulundukları topluluklardaki herkesin hayatını iyileştirme potansiyeline sahiptir.

Sürdürülebilir satın alma, bir kuruluşun ihtiyaçlarını kendilerine, topluma ve çevreye fayda sağlayacak şekilde karşılayan satın alma kararları almayı gerektirir. Bir şirketin tedarikçilerinin etik olarak davranmasını, satın alınan ürün ve hizmetlerin sürdürülebilir olmasını ve bu tür satın alma kararlarının sosyal, ekonomik ve çevresel sorunların ele alınmasına yardımcı olmasını içerir.

ISO 20400  Sürdürülebilir Tedarik için dünyanın ilk Uluslararası Standardıdır ve kuruluşların sürdürülebilir satın alma uygulamaları ve politikaları geliştirmelerine ve uygulamalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Artık işletmeler için tedarikçilere istediklerini sağlamak için soru sorulmadan güvenmek yeterli değil. Kuruluşlar, taleplerinin gerçekçi olmamasını ve birlikte çalıştıkları tedarikçilerin iyi, etik uygulamalara sahip olmasını sağlamak için tedarikçilerini tanımaktan, gereksinimlerinin ne olduğunu anlamaktan büyük fayda sağlıyor.

ISO / PC 277’nin Başkanı Jacques Schramm

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik standardı ilk olarak 2013 yılında Fransız yönetim danışmanı Jacques Schramm liderliğinde çalışmalara başlanarak ISO proje komitesi ISO / PC 277 tarafından geliştirilerek 21 Nisan 2017 tarihinde yayınlanmıştır. Dolayısıyla standart 2017 yılında yayınlandığı için ISO 20400 :2017 Sürdürülebilir Tedarik adını almıştır. Standart sonraki yıllarda tekrar geliştirilmesi durumunda :2017 yerine tekrardan yapılan geliştirmenin yılı olarak güncellenir.

ISO 20400, sürdürülebilirliği bir kuruluşun satın alma politikası stratejisine ve sürecine entegre etmek için kılavuzlar sağlar ve hesap verebilirlik, şeffaflık, insan haklarına saygı ve etik davranış gibi sürdürülebilir satın alma ilkelerini tanımlar.

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik standardı 7 temel adımda yapılandırılmıştır.

• Odak
• Normatif Referanslar
• Terimler ve Tanımlar
• Temelleri Anlamak
• Sürdürülebilirliği kuruluşun satın alma politikası ve stratejisine entegre etmek
• Tedarik işlevini sürdürülebilirliğe doğru organize etmek
• Sürdürülebilirliği satın alma sürecine entegre etmek

Dünyada ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardını uygulayan şirket, merkezi ingilterede bulunan Balfour Beatty adlı, inşaat ve destek hizmetleri konusunda uzmanlaşmış çok uluslu bir alt yapı firmasıdır. İlk standart verilirken hem firma bir yandan standardı deneyimlerken diğer taraftan ise standart test edilmiş oldu. Diğer taraftan Pirelli ise 2018 yılında belgelenen ilk otomotiv şirketi olmuştur.

Neden ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı için 4 yıl gibi uzun bir çalışmayla 40 ülkenin temsilcilerinin katkısı ile ve ayın zamanda Birleşmiş Milletler Çevre Programı, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü ve Uluslararası Ticaret gibi birçok etkili küresel kuruluşun desteği ile oluşturulmuş bir standarttır. Çevresel ekosistemin kontrol altına alınması için yapılan bu çalışma ile kurumlar ve şirketler artık çevre için daha fazla entegre bir sistemle çalışmalarına devam edecekler. Standardın daha fazla kullanılmasıyla birlikte ileride Tedarik Yönetiminin en sıkı regülasyonlarından birisini Çevreci Satınalma olması bekleniyor. Dolayısıyla şimdiden bu standardı tanıyan, standart için gerekliliklerini yerine getiren kurumlar sürdürülebilirlik yarışında 1-0 önde olacaklardır.

Ulusal ve uluslararası düzeyde sürdürülebilir iş uygulamalarına ilişkin artan farkındalığı göz önünde bulundurarak, ister yasa ve yönetmeliklerin gerektirdiği, ister BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri tarafından desteklenen, hatta değişen toplumsal beklentiler tarafından desteklenen günümüz dünyasında daha fazla sürdürülebilir olmak için kuruluşları harekete geçiren sayısız nedenler bulunmaktadır.

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik sistemi, kuruluşlara ve şirketlere sürdürülebilirliği tedarik politikalarına ve uygulamalarına entegre etmek, iyileştirmek ve geliştirmek için tedarik süreçlerini, tedarik zinciri içinde ve genelinde işçi haklarına, yasal çevresel yükümlülüklere ve ekonomik eşitliğe olumlu katkıda bulunacak şekilde düzenlemenize fırsat sağlayabilir. Ayrıca bu standarda sahip olan kuruluşlar ve şirketler, sosyal, çevresel ve ekonomik olarak daha sürdürülebilir bir şekilde sürdürülebilir satın alma kararları verebilir.

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı Nelerden Oluşur?

• Temelleri ;  Esasında bir kuruluşun sürdürülebilirlik çalışmaları için gerekli olan rehber niteliğinde ki ISO 26000 standardını temel alarak, sürdürülebilir tedarik ilkelerini kapsamaktadır. Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanmış olan İş Dünyası ve İnsan Haklarıyla İlgili Yol Gösterici İlkeler ile uyumlu olarak durum tespitine yönelik kavramları ele almaktadır. Dolayısı ile ISO 20400 BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumludur.
• Politika ve strateji ; Kuruluşun veya şirketin genel stratejisine standarda ait ilkelerin nasıl uyarlanacağını ve daha da önemlisi, politikanın tedarik sürecine nasıl daha fazla uyum sağlayacağını belirler.
• Sağlayıcılar ;  Sürdürülebilirliğe doğru satın alma işlevini organize edenlerin Sürdürülebilir Tedarik sağlamak için gerekli organizasyonel koşulları kapsamaktadır. Kategorik olarak, yönetişim, liderlik ve tedarikçi düzeyinde öncelikleri belirleme, insanları geliştirme ve tedarikçi katılımı gibi konuları kapsayan bir süreçtir.
• Tedarik ; tipik bir satın alma sürecin adım adım gözden geçirilir ve tedarik zincirinde daha fazla sürdürülebilirlik sağlamak için farklı koşullarda tedarik tekniklerinin nasıl kullanılabileceği konusunda bazı iyi tavsiyeler sunar.

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardının Faydaları Nelerdir?

• Kuruluşların ve şirketlerin, ekonomik, sosyal ve çevresel yönlerden sürdürülebilir kalkınmanın temeline sahip olur ve Birleşmiş Milletlerin (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini (Sustainable Development Goals) dikkate alarak sürdürülebilir bir satın alma sistemi oluşturmalarına yardımcı olur.
• Kuruluşlara ve şirketlere, tedarik politikası ve stratejileri ile tedarik zinciri dahilinde sürdürülebilirliklerini geliştirmelerinde yardımcı olur.
• Kuruluşlara ve şirketlere, satın alma faaliyetlerine ait çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerini iyileştirme konusunda yardımcı olur.
• Bir yaşam döngüsü yaklaşımı benimseyerek kuruluşlara ve şirketlere kaynak kullanımını iyileştirme ve maliyetleri düşürme konusunda yardımcı olur.
• Kuruluşlara ve şirketlere, sürdürülebilirliğe katkıda bulunmak için tedarik zinciri boyunca ilgili tüm tarafları dahil etmek için sistematik bir yaklaşım geliştirmede yardımcı olur.
• Kuruluşlara ve şirketlere, risk yönetimlerini ve fırsatların gerçekleştirilmesini sağlamak için yardımcı olur.
• Kuruluşlara ve şirketlere, ulusal ve uluslararası düzenlemelere uyum sağlamak için gerekli gelişime yardımcı olur.
• Kuruluşların ve şirketlerin sürdürülebilirlikle ilgili uluslararası tanınırlık kazanmalarına yardımcı olur.
• Kuruluşlara ve şirketlerin, yasal regülasyonlarına uymasına, ceza almamasına ve hatta ödüllendirilmesine yardımcı olur.
• Kuruluşların ve şirketlerin, daha fazla itibar edinmelerine yardımcı olur.

Tesis Yönetimi ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardının Neresinde?

Birçok tesiste, Tesis Yönetimi organizasyonu en büyük ve en çok satın alma operasyonlarını yönetmektedir. Bu operasyonların sürdürülebilir olması ve çevreci olması iyi bir tesis yönetimi için gerekli şartlardan birisidir. Tedarik zincirinin önemli bir halkası olan Tesis Yönetimine bağlı satın alma süreçlerinin salt hizmet ve mal alıp, irsaliyesini teslim almak, hak edişini hazırlamak ve faturasını onaylamak değil aynı zamanda alınan hizmet ve malın sürdürülebilir olmasına da dikkat etmelidir. Sürdürülebilir hizmet ve mal alırken sağlayıcıları da sürdürülebilir ekosisteme dahil ederek tüm süreci uçtan uca yönetmelidir. Bu kapsamda sadece tesisin sürdürülebilir olması değil aynı zamanda tesise mal ve hizmet sağlayan tedarikçilerinde sürdürülebilir ekosisteme dahil olmasını sağlar. Dolayısıyla, tesisler yönetilirken tüm tedarik süreçlerinin, sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda geliştirilmesi gerekmektedir.

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı El Kitabı İçeriği Nelerden Oluşur?

Makalemizin bu bölümü ISO20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardının internet sitesindeki açıklamasının Türkçeye çevrilmiş halidir.

ISO (Uluslararası Standardizasyon Örgütü), ulusal standartlar kuruluşlarının (ISO üye kuruluşları) dünya çapında bir federasyonudur. Uluslararası Standartları hazırlama işi normalde ISO teknik komiteleri aracılığıyla yürütülür. Bir teknik komite kurulmuş olan bir konuyla ilgilenen her üye organ, o komitede temsil edilme hakkına sahiptir. ISO ile irtibat halinde olan uluslararası kuruluşlar, hükümet ve sivil toplum kuruluşları da bu çalışmada yer almaktadır. ISO, elektroteknik standardizasyonla ilgili tüm konularda Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) ile yakın işbirliği içindedir.

Bu standarda ait belgeyi geliştirmek için kullanılan prosedürler ve daha ileri düzeyde bakımı için amaçlananlar, ISO / IEC Direktifleri, Bölüm 1’de açıklanmaktadır. Özellikle farklı tipteki ISO belgeleri için gerekli olan farklı onay kriterleri not edilmelidir. Bu belge, ISO / IEC Direktifleri, Bölüm 2’nin (bkz. Www.iso.org/directives ) editoryal kurallarına uygun olarak hazırlanmıştır.

Bu belgenin bazı unsurlarının patent haklarına konu olabileceğine dikkat çekilmektedir. Bu tür patent haklarının herhangi birinin veya tamamının belirlenmesinden ISO sorumlu tutulamaz. Belgenin geliştirilmesi sırasında tanımlanan herhangi bir patent hakkının ayrıntıları Giriş bölümünde ve / veya alınan patent beyanlarının ISO listesinde olacaktır (bkz. Www.iso.org/patents ).

Bu belgede kullanılan herhangi bir ticari ad, kullanıcılara kolaylık sağlamak için verilen bilgilerdir ve bir onay oluşturmaz. Standartların gönüllü doğası hakkında açıklama, ISO’ya özgü terimlerin ve uygunluk değerlendirmesiyle ilgili ifadelerin anlamı ve ayrıca ISO’nun Ticaretin Teknik Engellerindeki (TBT) Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ilkelerine bağlılığı hakkında bilgi için bkz. aşağıdaki URL: www.iso.org/iso/foreword.html.

Bu belge, Proje Komitesi ISO / PC 277, Sürdürülebilir tedarik tarafından hazırlanmıştır.

Bu belgenin geliştirilmesinde, sürdürülebilirlik konularının ele alınmasında ISO Kılavuz 82 dikkate alınmıştır.

Giriş

Her kuruluşun çevresel, sosyal ve ekonomik etkileri vardır.

Satın alma, sorumlu bir şekilde davranmak ve sürdürülebilir kalkınmaya ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunmak isteyen kuruluşlar için güçlü bir araçtır. Sürdürülebilirliği tedarik zincirleri dahil olmak üzere satın alma politikaları ve uygulamalarına entegre ederek, kuruluşlar sürdürülebilir çevresel, sosyal ve ekonomik kalkınma için riskleri (fırsatlar dahil) yönetebilirler.

Sürdürülebilir Tedarik; üretkenliği artırarak, değer ve performansı değerlendirerek, alıcılar, tedarikçiler ve tüm paydaşlar arasında iletişimi sağlayarak ve yeniliği teşvik ederek kuruma daha fazla değer sağlama fırsatını temsil eder.

Bu belge, aşağıdaki konularda bir anlayış sağlayarak kuruluşların sürdürülebilirlik sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olur:

• – sürdürülebilir tedarik nedir;
• – Satın alma faaliyetinin farklı yönlerinde sürdürülebilirlik etkileri ve değerlendirmeleri nelerdir:
  • – politika;
  • – strateji;
  • – organizasyon;
  • – süreç;
• – sürdürülebilir tedarikin nasıl uygulanır.

Şekil 1, bu belgenin yapısını göstermektedir.

Bu belge, boyutu ve konumu ne olursa olsun, herkese açık veya özel tüm kuruluşlar için geçerlidir. Satın alma kararlarına ve süreçlerine dahil olan veya bunlardan etkilenen herhangi bir paydaş tarafından anlaşılması amaçlanmıştır. Bu belgenin uygulanması, her kuruluşun belirli bağlamını ve özelliklerini dikkate alarak, kavramların uygulanmasını kuruluşun boyutuna uyacak şekilde ölçeklendirir. Bu belgenin büyük kuruluşlar tarafından benimsenmesi, tedarik zincirlerindeki küçük ve orta ölçekli kuruluşlar için fırsatları teşvik etmektedir.

Madde 4 , sürdürülebilir tedarik ile ilgili bir genel bakış sağlar. Sürdürülebilir tedarikin ilkelerini ve temel konularını açıklar ve kuruluşların neden sürdürülebilir tedarik üstlendiklerini inceler. Risklerin yönetilmesi (fırsatlar dahil), durum tespiti yoluyla olumsuz sürdürülebilirlik etkilerinin ele alınması, önceliklerin belirlenmesi, olumlu etkinin kullanılması ve suç ortaklığından kaçınılmasına önemli önem verilmektedir.

Madde 5 , kuruluşun amacına, yönüne ve temel sürdürülebilirlik önceliklerine ulaşılmasını sağlamak için sürdürülebilirlik değerlendirmelerinin bir kuruluşun satın alma uygulamalarına stratejik düzeyde nasıl entegre edildiğine dair rehberlik sağlar. Sürdürülebilir bir satın alma politikası ve stratejisi tanımlamada üst yönetime yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Madde 6 , sürdürülebilir tedariki başarılı bir şekilde uygulamak ve sürekli olarak iyileştirmek için gereken organizasyonel koşulları ve yönetim tekniklerini açıklar. Kuruluş, mal veya hizmetlerin tedarikinden sorumlu kişilere sürdürülebilirlik hususlarını satın alma sürecine entegre etmelerine yardımcı olmak için bu tür koşulların ve uygulamaların yürürlükte olmasını sağlar.

Madde 7 , satın alma sürecini ele alır ve kuruluşları içinde fiili satın alımdan sorumlu olan kişilere yöneliktir. Sürdürülebilirlikle ilgili hususların mevcut satın alma süreçlerine nasıl entegre edildiğini açıkladığından, ilgili işlevlerde bulunanların da ilgisini çekiyor.

Şekil 1 – ISO 20400 içeriğinin şematik görünümü.

1 Kapsam

Bu belge, ISO 26000’de açıklandığı gibi, sürdürülebilirliği tedarik sürecine entegre etme konusunda kuruluşlara faaliyetlerinden veya boyutlarından bağımsız olarak rehberlik sağlar . Satın alma kararlarına ve süreçlerine dahil olan veya bunlardan etkilenen paydaşlara yöneliktir.

2 Normatif referanslar

Bu belgede normatif referans yoktur.

3 Terimler ve tanımlar

Bu belgenin amaçları doğrultusunda, aşağıdaki terimler ve tanımlar geçerlidir.ISO ve IEC, aşağıdaki adreslerde standardizasyonda kullanılmak üzere terminolojik veritabanları tutar:

• – ISO Çevrimiçi tarama platformu: http://www.iso.org/obp adresinde mevcuttur
• – IEC Electropedia: http://www.electropedia.org/ adresinde mevcuttur

3.1 Döngüsel Ekonomi

Tasarım gereği onarıcı ve yenileyici olan ve ürünleri, bileşenleri ve malzemeleri her zaman en yüksek fayda ve değerde tutmayı amaçlayan, teknik ve biyolojik döngüleri birbirinden ayıran ekonomi [KAYNAK: Ellen MacArthur Vakfı’ndan uyarlanmıştır ^[ 24 ] ]

3.2 Düzgün İş

Özgürlük, hakkaniyet, güvenlik ve insan onuru koşullarında yapılan işler[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 6.4.1.1, Kutu 8’den uyarlanmıştır]

3.3 Durum Tespit Süreci

Hangi süreç kuruluşlar (3.16) proaktif, önlemek, tanımlamak, değerlendirmek, karar alma ve ayrılmaz bir parçası olarak gerçek ve potansiyel olumsuz etkilere yönelik hesaplama ve azaltmanın yolları.  risk yönetimi (3.22)

3.4 Çevre Etiketi

Malların (3.7) veya hizmetlerin (3.23) çevresel yönlerini gösteren iddia.

Giriş için Not 1: Bir çevre etiketi veya beyanı, diğer şeylerin yanı sıra bir ürün veya ambalaj etiketi üzerinde, ürün literatüründe, teknik bültenlerde, reklamda veya tanıtımda bir beyan, sembol veya grafik şeklinde olabilir.

[KAYNAK: ISO 14020: 2000, 2.1, değiştirildi – Alternatif terim olan “çevre beyanı” silindi ve tanımdaki “ürün veya hizmet” kelimesi “mal veya hizmetler” ile değiştirildi]

3.5 Etik Davranış

Belirli bir durum bağlamında kabul edilmiş doğru veya iyi hal ilkelerine uygun ve uluslararası davranış normlarıyla tutarlı davranış (3.9)

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 2.7]

3.6 Adil Çalışma Uygulamaları

Bir organizasyonda (3.16) ve ilişkide olduğu tedarikçiler (3.30) gibi diğer organizasyonlarda etik davranışla ilgili işletme uygulamaları.

Girdiye Not 1: Bir de sürdürülebilir tedarik (3,38) bağlam, fuar işletim uygulamaları potansiyel kuruluşlar, tedarikçileri ve kuruluşlar ve diğerleri arasındaki ilişkileri kapsayacak şekilde genişletmek anlamına tedarikçileri ile etkileşim. Bunlar, mal (3.7) veya hizmet (3.23) satın alan şirketler ile bunları sağlayan şirketler arasında sağlıklı bir ilişkiyi teşvik etmek amacıyla devlet kurumları, ortaklar, tedarikçiler, alt yükleniciler ve topluluklarla etkileşimleri içerir.

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 6.6’dan uyarlanmıştır]

3.7 Mal

Bir satın alma siparişinin verilmesi üzerine, organizasyon tarafından kullanılmak veya tüketilmek üzere tedarik zinciri (3.32) içerisinde imal edilen, işlenen veya taşınan ürün veya malzemeler (3.16)

[KAYNAK: ISO 28001: 2007, 3.11, değiştirildi – “Alıcı” kelimesi “organizasyon” ile değiştirildi]

3.8 gösterge

operasyonların, yönetimin veya koşulların durumunun veya durumunun ölçülebilir temsili.

[KAYNAK: ISO 14031: 2013, 3.15]

3.9 Uluslararası Davranış Normları

Uluslararası geleneksel hukuktan, genel olarak kabul edilen uluslararası hukuk ilkelerinden veya evrensel olarak veya neredeyse evrensel olarak tanınan hükümetler arası anlaşmalardan kaynaklanan sosyal açıdan sorumlu örgütsel davranış beklentileri.

Giriş için Not 1: Hükümetler arası anlaşmalar, antlaşmaları ve sözleşmeleri içerir.

Giriş için Not 2: Uluslararası teamül hukuku, uluslararası hukukun genel kabul görmüş ilkeleri ve hükümetler arası anlaşmalar esas olarak devletlere yönelik olsa da, tüm kuruluşların (3.16) hedefleyebileceği amaç ve ilkeleri ifade etmektedir.

Not 3 – Uluslararası davranış normları zaman içinde gelişir.

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 2.11]

3.10 Anahtar Performans Göstergesi KPI

Bir kuruluş (Madde 3.16) tarafından önemli kabul edilen ve belirli hususlara önem ve dikkat veren performans göstergesi (3.8)

[KAYNAK: ISO 14031: 2013, 3.17]

3.11 İşgücü Uygulamaları

Taşeronluk işi dahil olmak üzere kuruluş (Madde 3.16) içinde, tarafından veya kuruluş adına gerçekleştirilen işe ilişkin uygulamalar.

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 6.4’ten uyarlanmıştır]

3.12 Yaşam Döngüsü

Bir mal (3.7) veya hizmetler (3.23) sisteminin hammadde ediniminden veya doğal kaynaklardan üretiminden nihai bertarafına kadar birbirini takip eden ve birbiriyle bağlantılı aşamaları.

[KAYNAK: ISO 14044: 2006, 3.1, değiştirildi – “Ürün” kelimesinin yerini “mallar veya hizmetler” almıştır]

3.13 Yaşam Döngüsü Yaklaşımı

Karar verme veya geliştirme süreçlerinde yaşam döngüsünün (3.12) dikkate alınması

3.14 Yaşam Döngüsü Maliyetlemesi LCC

Malların (3.7) veya hizmetlerin (3.23) yaşam döngüleri (3.12) boyunca maliyetlerini hesaplama yöntemi.

3.15 Amaç

Elde edilecek sonuç.

[KAYNAK: ISO 9000: 2015, 3.7.1, değiştirildi – Girişle ilgili notlar silindi]

3.16 Organizasyon

Amaçlarına ulaşmak için sorumlulukları, yetkileri ve ilişkileri olan kendi işlevleri olan kişi veya kişiler grubu (Madde 3.15)

Giriş için Not 1: Organizasyon kavramı, bunlarla sınırlı olmamak üzere, bağımsız tüccar, şirket, şirket, firma, teşebbüs, makam, ortaklık, dernek, hayır kurumu veya kurumu veya tüzel kişiliğe sahip olsun veya olmasın, bunların bir kısmını veya genel yada özel kombinasyonunu içerir.

[KAYNAK: ISO 9000: 2015, 3.2.1, değiştirildi – Girişe ilişkin Not 2 silindi]

3.17 Politika

Bir kuruluşun (Madde 3.16) üst yönetimi tarafından resmi olarak ifade edildiği şekliyle niyetleri ve yönü.

[KAYNAK: ISO 9000: 2015, 3.5.8, değiştirildi – Girişe ilişkin Not 1 silindi]

3.18 Tedarik

Edinme faaliyeti mal (3.7) ya da hizmetlerini (3.23) den tedarikçi (3.30)

Giriş için Not 1: Satın alma süreci, ihtiyaçların belirlenmesinden hizmet sözleşmesinin sonuna veya malların elden çıkarılması dahil olmak üzere ömrünün sonuna kadar olan tüm döngüyü dikkate alır.

Not 2 – Kaynak bulma , tedarik sürecinin planlama, şartnamelerin tanımlanması (3.26) ve tedarikçilerin seçilmesini içeren bir parçasıdır .

3.19 Gereksinim

Mallar (3.7) , süreçler veya hizmetler (3.23) tarafından yerine getirilmesi gereken kriterleri ileten hüküm.

[KAYNAK: ISO / IEC Rehberi 2: 2004, 7.5, değiştirildi – “Mallar, süreçler veya hizmetler” kelimeleri tanımın sonuna eklenmiştir]

3.20 Risk

Belirsizliğin hedefler üzerindeki etkisi (3.15)

Not 1 – Giriş: Etki, beklenen pozitif ve / veya negatiften sapmadır.

Not 2 – Sürdürülebilir kalkınmaya katkının en üst düzeye çıkarılması hedefler arasındadır (3.37).

Not 3 – Risk genellikle potansiyel olaylara ve sonuçlara veya bunların bir kombinasyonuna atıfta bulunarak karakterize edilir.

Not 4 – Risk genellikle bir olayın sonuçlarının (koşullardaki değişiklikler dahil) ve bununla ilişkili gerçekleşme olasılığının bir kombinasyonu olarak ifade edilir.

Not 5 – Belirsizlik, bir olayın anlaşılması veya bilgisi, sonucu veya olasılığı ile ilgili kısmen de olsa bilgi eksikliği durumudur.

[KAYNAK: ISO Kılavuzu 73: 2009, 1.1, değiştirildi – Giriş için Not 2 değiştirildi]

3.21 Risk Değerlendirmesi

Genel risk süreci (3.20) tanımlama, risk analizi ve risk değerlendirmesi.

[KAYNAK: ISO Kılavuzu 73: 2009, 3.4.1]

3.22 Risk Yönetimi

Risk (3.20) ile ilgili olarak bir kuruluşu (Madde 3.16) yönlendirmek ve kontrol etmek için koordineli faaliyetler.

[KAYNAK: ISO Kılavuzu 73: 2009, 2.1]

3.23 Hizmet

Bir tedarikçi (3.30) ile bir müşteri arasındaki arayüzdeki faaliyetler ve müşteri ihtiyaçlarını karşılamak için tedarikçinin iç faaliyetleri tarafından üretilen sonuçlar.

[KAYNAK: ISO 5127: 2001, 5.5.01]

3.24 Küçük ve Orta Ölçekli Kuruluş SMO (Small and Medium Organisation)

Organizasyon (Madde 3.16) , ülkeden ülkeye değişen, belirli eşiklerin altına düşen çalışan sayısı veya mali faaliyetlerin büyüklüğü ile tanımlanmıştır.

3.25 Sosyal Sorumluluk

Bir organizasyonun (3.16) sorumluluğu, toplum üzerinde şeffaf bir şekilde karar ve faaliyetlerine etkileri ve çevre için etik davranış (3.5) olduğu

• – toplum sağlığı ve refahı dahil olmak üzere sürdürülebilir kalkınmaya (3.37) katkıda bulunur ;
• – paydaşların beklentilerini dikkate alır (3.28) ;
• – yürürlükteki yasalara ve uluslararası davranış normlarına (3.9) uygundur ;
• – organizasyonun tamamına entegre edilir ve ilişkilerinde uygulanır

Giriş için Not 1: Faaliyetler malları (3.7) , hizmetleri (3.23) ve süreçleri içerir.

Not 2 – İlişkiler, bir kuruluşun kendi etki alanı içindeki faaliyetlerini ifade eder (3.27).

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 2.18, değiştirildi – Giriş için Not 1’de “ürünler” kelimesi “ürünler” ile değiştirildi]

3.26 Şartname

Gereksinimleri belirten belge (3.19)

[KAYNAK: ISO 9000: 2015, 3.8.7, değiştirildi – Örnek ve Giriş notları silindi]

3.27 Etki Alanı

Bir kuruluşun (Madde 3.16) bireylerin veya kuruluşların kararlarını veya faaliyetlerini etkileme kabiliyetine sahip olduğu sözleşmeye dayalı siyasi, ekonomik, veya diğer ilişkilerin aralığı / kapsamı.

Not 1 – Etkileme yeteneği, kendi başına, nüfuz kullanma sorumluluğunu ima etmez.

Not 2: BM İş ve İnsan Hakları Yol Gösterici İlkeleri bağlamında kaldıraç, bir kuruluşun zarara neden olan bir kurumun yanlış uygulamalarını değiştirebildiği durumlarda var olduğu düşünülen belirli bir etki biçimidir.

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 2.19, değiştirildi – Giriş için Not 2 değiştirildi]

3.28 Menfaat Sahibi

Bir kuruluşun herhangi bir kararına veya faaliyetine ilgi duyan kişi veya grup (Madde 3.16)

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 2.20]

3.29 Taşeron

Bir sözleşmenin belirli bir bölümünü gerçekleştirmek için tedarikçi (3.30) ile sözleşme yapılan kuruluş (3.16) veya kişi

3.30 Tedarikçi

Mal (3.7) veya hizmetleri (3.23) sağlayan organizasyon (3.16 )

[KAYNAK: ISO 9000: 2015, 3.2.5, değiştirildi – “Bir ürün veya hizmet” kelimesi “mal veya hizmetler” ile değiştirildi]

3.31 Yerli Tedarikçi

Aynı coğrafi pazarda bulunan kuruluşa (3.16) tedarikçi (3.30).

Giriş için Not 1: “Yerel” terimi, çevredeki topluluk operasyonlarını, bir ülke içindeki bir bölgeyi veya bir ülkeyi ifade edebilir.

3.32 Tedarik Zinciri

Tedarikçi faaliyetleri veya tarafların dizisi malları (3.7) ya da hizmetlerini (3.23) ile örgüt (3.16).

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 2.22, değiştirildi – “Ürünler” kelimesi “ürünler” ile değiştirildi]

3.33 Sürdürülebilirlik

Gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneklerinden ödün vermeden bugünün ihtiyaçlarının karşılandığı çevresel, sosyal ve ekonomik yönleri de içeren küresel sistemin durumu.

Not 1 – Çevresel, sosyal ve ekonomik yönler birbirini etkiler, birbirine bağlıdır ve genellikle sürdürülebilirliğin üç boyutu olarak anılır.

Giriş için Not 2: Sürdürülebilirlik, sürdürülebilir kalkınmanın hedefidir (3.37).

[KAYNAK: ISO Kılavuzu 82: 2014, 3.1]

3.34 Sürdürülebilirlik Yönü

Bir etkinliğin veya  mallar (3.7) veya hizmetler (3.23) sırasında, yaşam döngüsü (3.12) mal, aktivite, mal veya hizmetlerle olumlu veya olumsuz ilgilidir sürdürülebilirlik (3.33).

3.35 Sürdürülebilirlik İddiası

Belirten iddia sürdürülebilirlik yönlerine (3.34) ait mallar (3.7) veya hizmetlerdir (3.23).

Giriş için Not 1: Bir talep, diğer şeylerin yanı sıra, bir ürün veya ambalaj etiketi, ürün literatürü, teknik bültenler, reklam veya tanıtım için bir etiket, beyan, sembol veya grafik şeklinde olabilir.

3.36 Sürdürülebilirlik Sorunu

Sürdürülebilirlik boyutunda yer alan konu (3.34)

3.37 Sürdürülebilir Gelişme

Gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneğinden ödün vermeden günümüzün ihtiyaçlarını karşılayan gelişme.

Not 1 – Sürdürülebilir kalkınma, yüksek yaşam kalitesi, sağlık ve refah hedeflerini sosyal adaletle bütünleştirmek ve dünyanın tüm çeşitliliği içinde yaşamı destekleme kapasitesini sürdürmekle ilgilidir. Bu sosyal, ekonomik ve çevresel hedefler birbirine bağlıdır ve birbirini güçlendirir. Sürdürülebilir kalkınma, bir bütün olarak toplumun daha geniş beklentilerini ifade etmenin bir yolu olarak ele alınabilir.

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 2.23]

3.38 Sürdürülebilir Tedarik

Tüm yaşam döngüsü (3.12) boyunca mümkün olan en olumlu çevresel, sosyal ve ekonomik etkiye sahip satın alma (3.18 ).

Giriş için Not 1: Sürdürülebilir tedarik, mallar (3.7) veya hizmetler (3.23) ve tedarik zincirleri (3.32) boyunca tedarikçiler (3.30) ile ilgili sürdürülebilirlik yönlerini (3.34) içerir.

Giriş için Not 2: Sürdürülebilir tedarik, kurumsal sürdürülebilirlik hedeflerine (3.15) ve hedeflerine ve genel olarak sürdürülebilir kalkınmaya (3.37) ulaşılmasına katkıda bulunur.

3.39 1. Kademe Tedarikçi

Tedarikçinin (3.30) sağladığı ürünler (3.7) ya da hizmetler (3,23) doğrudan tedarikçiden sağlanır.

3.40 Şeffaflık

Toplumu, ekonomiyi ve çevreyi etkileyen kararlar ve faaliyetler hakkında açıklık ve bunları açık, doğru, zamanında, dürüst ve eksiksiz bir şekilde iletme istekliliği.

[KAYNAK: ISO 26000: 2010, 2.24]

3.41 Evrensel Tasarım

Tasarım mallar (3.7), ortamlar, programlar ve hizmetler (3,23) adaptasyon veya özel tasarım için gerek duyulmaksızın, mümkün olan en geniş ölçüde, tüm insanlar tarafından kullanılabilir olması için.

Giriş için Not 1: Evrensel tasarım, gerekli olduğu yerlerde engelli belirli gruplar veya kişiler için yardımcı cihazları hariç tutmayacaktır.

Giriş Not 2: Evrensel tasarım, erişilebilir tasarım, herkes için tasarım, engelsiz tasarım, kapsayıcı tasarım ve kuşaklar arası tasarım gibi terimler genellikle aynı anlamla birbirlerinin yerine kullanılır.

[KAYNAK: ISO / IEC Kılavuzu 71: 2014, 2.18, değiştirildi – “Ürünler” kelimesi “Mallar” ile değiştirildi]

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik için daha fazla kaynak edinmek istiyorsanız, ISO’dan bu standarda ait kitapçığı 178 CHF (İsviçre Frangı) bedel ödeyerek satın alabilirsiniz.

ISO 20400 Sürdürülebilir Tedarik Standardı için yazacaklarım burada son buluyor. Aynı standart ile ilgili bilgi güncellemesini yine bu sayfada yapacağımdan, bu sayfayı tarayıcınıza kaydedebilirsiniz.